Anton Mauve, 1838 – 1888
Anthonij (Anton) Rudolf Mauve was een Nederlandse realistische schilder die een vooraanstaand lid was van de Haagse School. En dit terwijl zijn familie een heel ander lot voor Anton Mauve voor ogen had. Zijn vader was priester en droomde dat zijn zoon de familietraditie zou voortzetten en in de voetsporen van zijn vader zou treden.
Gelukkig was Mauve geen gehoorzame tiener. Want dan hadden we nooit kennis gemaakt met een van de meest opvallende aquarellisten van de Haagse School!
De landschappen en genreschilderijen van Mauve kenmerken zich niet door drama en expressie. Ze zijn rustig in hun compositie en in hun plot - afgemeten, beknopt en lyrisch.
Wil je het verschil zien tussen het werk van Anton Mauve en andere meestersschilders uit zijn tijd, kijk ook eens naar de collectie Oude Meesters!
Het leven van Anton Mauve
Biografie
De wieg van Anton Mauve stond in Zaandam. Daar werd hij op 18 september 1838 geboren als zoon van de doopsgezinde predikant Willem Carel Mauve en Margaretha Hirschig. Toen hij 1 jaar was verhuisde het hele gezin van Zaandam naar Haarlem.
In Haarlem werd zijn interesse voor teken en schilderen gewekt. Mauve mocht pas een opleiding tot kunstenaar volgen als hij ook een akte voor het geven van tekenonderwijs zou halen. Hiermee had hij volgens zijn ouders dan in ieder geval enige maatschappelijke zekerheid.
Zodoende verliet Anton Mauve op 14-jarige leeftijd het huis om gedurende bijna 3 jaar als leerling het vak te leren in het atelier van Pieter Frederik van Os.
Mauve trouwde in 1874 met de 18 jaar jongere Ariëtte Sophia Jeannette (Jet) Carbentus (1856-1894). Ariëtte Carbentus was een volle nicht van Vincent van Gogh. Met haar kreeg hij in 1876 een zoon die toepasselijk Anton Mauve jr. werd genoemd en later zelf een verdienstelijk kunstenaar zou worden.
Anton Mauve overleed op 5 februari 1888 in Arnhem onverwacht aan een aneurysma.
Werkzame periode
Tijdens zijn opleiding bij Van Os schilderde Mauve vooral taferelen met schapen, koeien en paarden. Vooral paarden waren het favoriete onderwerp van de jonge kunstenaar.
Aansluitend op zijn periode in het atelier van Pieter Frederik van Os is Mauve in 1858 ook nog enkele maanden in de leer geweest bij Wouterus Verschuur. Tijdens zijn verdere ontwikkeling als kunstenaar werkte hij ook nog samen met Paul Gabriël, Marinus Heijl en J.J. Doffegnies.
Lange schetsen in de natuur en het continue en ijverige zoeken naar verbeteringen in zijn eigen techniek maakten Mauve tot de beste aquarellist van Nederland. En op 34-jarige leeftijd kwam hij naar Den Haag. In Den Haag was Mauve een van de oprichters van de Hollandsche Teekenmaatschappij. Dit genootschap wilde het het aquarelleren als zelfstandige kunst promoten. Tot dan werd aquarelleren namelijk enkel gezien als hulptechniek voor schetsen.
Hierna vertrok hij naar Laren (NH) waar Anton Mauve zijn meest productieve periode beleefde. Mauve's voorliefde voor het door Jozef Israels 'ontdekte' schildersdorp Laren blijkt wel uit het volgende fragment dat Anton Mauve, op 3 juni 1882, aan zijn vrouw schreef:
"...'t Is aandoenlijk mooi hier, van een fijnheid van lijnen en lieflijke poëzie straalt uit alles, binnenhuizen, wegen, akkers, prachtige heide en boschjes en de menschen is van het liefste soort dat te bedenken is. ..."
Werk van Anton Mauve
De meeste werken van Mauve brengen mensen en dieren buitenshuis in beeld.
Hij koos uiterst eenvoudige onderwerpen en werkte over het algemeen met grijze of zilveren tinten. Het meest voorkomende onderwerp in Mauve's schilderijen was een landelijk landschap met grazende koeien, schapen en paarden.
Tijdens Morgenrit langs het strand in het Rijksmuseum zie je modieuze ruiters aan de kust, die het publiek verlaten. Een ongewoon detail - paardenuitwerpselen op de voorgrond - getuigt van zijn inzet voor het realisme.
Relatie met Van Gogh
Аnton Mauve had een grote invloed op de artistieke ontwikkeling van zijn familielid Vincent van Gogh (neef van Mauve's vrouw). In oktober 1881 stuurde Mauve van Gogh een doos met olieverf. Eind november van dat jaar gaf Mauve aan Vincent van Gogh 3 weken lang aquarelles in zijn Haagse atelier. Maar aquarellen bleken niet Vincents' passie, en behalve de aquarellen die door hem in het atelier van Mauve werden gemaakt, heeft hij nooit meer aquarellen geschilderd.
Van Gogh had evengoed een groot respect voor Mauve. De vriendschap duurde echter niet lang. Mauve zei dat Van Gogh een "vervelend karakter" had en stopte de communicatie. De precieze reden voor de ruzie is onbekend. Toch bleef Van Gogh Mauve waarderen en droeg hij een van zijn meest iconische schilderijen op aan de nagedachtenis van Mauve toen hij hoorde van zijn plotselinge dood.
Bekende kunstwerken van Anton Mauve
Behalve in Nederland zijn de werken van A. Mauve te vinden in vele kunstmusea (waaronder het Rijksmuseum in Amsterdam) en een aanzienlijk aantal van zijn schilderijen is aangekocht door musea en verzamelaars in de Verenigde Staten (o.a. het Brooklyn Museum).
Overzicht van bekende schilderijen van Anton Mauve:
- Morgenrit langs het strand (1876), Rijksmuseum Amsterdam
- Spelende kinderen, doek, 40 x 50 cm
- Heide bij Laren, olieverf op doek, Rijksmuseum Amsterdam
- Larens binnenhuis, aquarel, Rijksmuseum Amsterdam
- Larens meisje met geit, olieverf op doek
- de Torenlaan te Laren (1886), olieverf op doek, Rijksmuseum Amsterdam
- Stilleven, olieverf op paneel, 21,9 x 23,5 cm.
- Bij de boerderij in de winter, olieverf op doek, 51 x 71 cm
- Herder met schapen (1880), olieverf op doek, Teylers Museum