X

Gerard van Honthorst, 1592 - 1656

Gerard Hermansz. van Honthorst was een Nederlandse schilder, een van de meest begaafde navolgers van Caravaggio. Hij wordt gerekend tot de Utrechtse caravaggisten.

Hij stond vooral bekend om zijn voorstelling van kunstmatig verlichte taferelen, die uiteindelijk de bijnaam Gherardo delle Notti ("Gerard van de Nacht") kreeg.

Meer informatie over de Gouden Eeuw-schilder vindt u in het onderstaande artikel. Als u van klassieke kunst houdt, aarzel dan niet en bekijk onze collectie Oude Meesters!

Handgemaakt in Nederland

Geen bezorgkosten in NL en BE

"Uitstekend: ⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️"
Verfijn zoekopdracht

Familie Gerard van Honthorst en opleiding

Gerard Honthorst

Gerard van Honthorst kwam uit een familie die al lange tijd verbonden is aan de kunst. Zijn grootvader was nog steeds kunstenaar en zijn vader werd zelfs hoofd van het kunstgilde van Utrecht.

Gerard is geboren in Utrecht. Hij kreeg zijn eerste opleiding van zijn vader en studeerde daarna bij Abraham Bloemaert, een vertegenwoordiger van het Nederlandse maniërisme.

Italië

Na zijn opleiding ging Honthorst naar Italië, waar hij in 1616 voor het eerst werd opgenomen.

Hij was een van de kunstenaars uit Utrecht die rond deze tijd naar Rome gingen en die allemaal diepgaand beïnvloed zouden worden door de recente kunst die ze daar tegenkwamen. Zij werden de Utrechtse caravaggisti genoemd. De andere drie waren Dirck van Baburen, Hendrick ter Bruggen en Jan van Bijlert.

In Rome logeerde hij in het paleis van Vincenzo Giustiniani, waar hij Christus voor de Hogepriester schilderde, nu in de National Gallery, Londen.

Giustiniani had een belangrijke kunstcollectie en Honthorst werd vooral beïnvloed door de hedendaagse kunstenaars, met name Caravaggio, Bartolomeo Manfredi en de Carracci. Hij stond vooral bekend om zijn weergave van kunstmatig verlichte taferelen.

Kardinaal Scipione Borghese werd een andere belangrijke mecenas en kreeg belangrijke opdrachten voor hem in San Silvestro Della Mariro, Montecompatri, en in Santa Maria della Vittoria in Rome.

Honthorst keert terug naar Utrecht

Honthorst keerde in 1620 terug naar Utrecht en bouwde daar een behoorlijke reputatie op, zowel in de Nederlandse Republiek als in het buitenland.

In 1623, het jaar van zijn huwelijk, was hij president van het Sint Lucasgilde in Utrecht. Hij werd al snel zo in de mode dat Sir Dudley Carleton, de toenmalige Engelse gezant in Den Haag, zijn werken aanbeval aan de Graaf van Arundel en Lord Dorchester.

In 1626 organiseerde Honthorst een diner voor Rubens en schilderde hem.

Honthorst kreeg de opdracht van de Engelse koning Karel I, waarvoor hij in 1628 met zijn leerling Joachim von Sandrart naar Londen reisde. Honthorst was op het hoogtepunt van zijn roem en kreeg een goed paard, de Engelse nationaliteit en een jaarlijks honorarium. Nieuwe orders kwamen van prins Frederik Hendrik en koning Christian IV van Denemarken.

Zijn populariteit in Nederland was zo groot dat hij een tweede atelier opende in Den Haag, waar hij portretten van leden van het hof schilderde en les gaf in tekenen. In deze grote ateliers, waar onder meer replica's van Honthorst's koninklijke portretten werden gemaakt, werkte een groot aantal leerlingen en assistenten.

In 1641 werd hij benoemd tot hofschilder van Willem, prins van Oranje.

In 1652 keerde hij terug naar Utrecht, waar hij enkele jaren later overleed.

Zijn broer Willem van Honthorst was ook portretschilder. Veel van Willem's schilderijen werden voorheen ten onrechte aan Gerard toegeschreven vanwege de gelijkenis van hun handtekeningen.

Honthorst's stijl en schilderijen

Honthorst schilderde historische werken (bijbelse, mythologische, allegorische en literaire percelen), genreschilderijen met drinkers en muzikanten en talloze portretten.

In Italië kwam Honthorst onder invloed van Caravaggio en zijn lichteffecten (clair-obscur).

Honthorst heeft nooit het risico genomen om zich te laten leiden door grof realisme. In tegenstelling tot het werk van zijn collega's Hendrick ter Bruggen en Dirk van Baburen, behouden zijn schilderijen altijd iets elegants, dat doet denken aan Bloomart.

Na zijn terugkeer in Utrecht is hij enige tijd trouw gebleven aan deze stijl. Maar in de loop van de jaren twintig van de vorige eeuw werd zijn werk steeds klassieker en ging het goed samen met de adellijke heren. Deze strakke, coole schilderijen die uiteindelijk in zijn latere jaren opduiken, verraden weinig persoonlijkheid en worden tegenwoordig niet meer gewaardeerd.

Zijn reputatie is vooral gebaseerd op zijn periode van het caravaggisme. In de meeste schilderijen van de Caravagist is de lichtbron niet zichtbaar. Gerard van Honthorst staat bekend om het schilderen van een lichtbron, vaak een kaars.

Gerard van Honthorst werken bevinden zich in diverse beroemde collecties